Just this Saturday, Jessica Soho in her TV program “Kapuso Mo, Jessica Soho” featured the other ailing languages of the Philippines — Bisaya and Kapampangan. According to her, Bisayan and Kapampangan advocates try to revive their language through music. Hence, the BisRock and the Kapampangan Rock. But while BisRock is already filling the airwaves with its song “Charing”, Kapampangan Rock is just starting to carve its own way in the billboards. Even then, it has already started with the first step. Which reminds me of Patanao Band.
A few years ago, Patanao Band also started to rejuvinate the dying Bicol tongue through music. Igwa pang saro, an ngaran kan grupo ninda “Mga Bicolanos” mala ta igwa man sindang album na koleksiyon ki mga kantang Bikolnon. Siyempre, yaon man diyan an iba pang local bands arog kan Blah. All these, however, were not sustained. Medyo makamurumundo alagad ano an satuyang magiginibo? Pag nagtataram ka kaya ki Bikol o kaya nagkakanta ki sonatang Bikolnon, primerong malaog sa isip kan mga nagdadangog: Corny! Mala ta igawa kaming amiga na nagtungtong pa lang sa riles kan tren diyan sa Iriga, Tagalog na an pigtataram. Siring man, su bistado ko man na taga-Legazpi, dai pa ngani ki pirang minuto matapos magtukaw sa bus kan St. Jude pa-Manila, pagdungaw sa bintana para magpaaram sa mga magurang niya, Tagalog na man an tataramon. As if sobrang makasupog kan lenguaheng Bikolnon.
Pero sa totoo lang, sa tatao magdangog, bako man makasupog an lenguahe ta. Our tone, our pronounciation, makes us easier to adopt to foreign tongue. Mala ta kadaklan kan mauurag na mga DJ asin VJ hale sa Bicol. Siring man, kadaklan sa mga graduate ta na wara ning trabaho, maray man an mga puwesto sa mga call centers — asin international clients pa.
Siring man sa musika, an iba tang mga parakanta dai man matawadan an kakayahan. Maski man an sadiri niyatong mga kanta. Siyempre numero uno diyan an “Sarong Bangui”. Yaon man an mga kansiyon nin pagkamoot na nakakatunaw ki matagas na puso. We have also comic songs the latest of those I heard has the following lyrics:
Iyo palan ini an sakong namomotan,
Magayon man kuta alagad baruknitan;
Maray sana akong mabooton na marhay,
Ta kun maisugon rapak an ngurapak.
My whispering spirit says Manny Buita, the longest serving municipal secretary of Baao, loves to sing this to one of his favorite daughters.
Another comic song is “Kudot-kudutan”. Mga Bicolanos has a version of this song some lyrics of which goes:
Kan sadit pa ako, sadit ka pa man
Nagkakawat kita, nin Kudot-kudutan;
Kinudut mo ako, kinudut ta ka man,
An simbag mo sako: Luway-luwaya man.
Haen ka na baya, kakawat kong madaya,
An kudot na matarom sakuyang girumdom;
Haen ka na baya kakawat kong madaya,
An kudut-kudutan hinahanap ko ngonyan.
Kaya lang, siisay pa kaya an nakakadangog kan mga ini? Corni daa an Bikol na tataramon kaya ngani dai nin naghahaloy na Bicol music groups or bands singing Bicol songs. Soon, the songs may just fade with nobody to remember.
An konsolasyon ta na lang igwa ki sarong grupo sa Naga na an ngaran Kabulig Bikol. Grupo ini ki mga parasurat asin artists who try to advocate the use of the Bicol language. But just like any other, they are also plagued with one problem: finances to sustain their activities. Sana igwa man diyan ki marhay an boot na matanyog lamang para sa pagsustinir kan mga aktibidades kan mga grupo na arog kan Kabulig Bikol.
www.biklish.com 
Mga maburungon baga kita na mga bikolanos, an linguahe o dyalekto niato dai man magkaparareho, an tataramon kan taga cam. norte, dai man pareho kan taga cam. sur, catanduanes, albay, sorsogon at masbate, an taga naga city dai man maintindihan an tataramon kan taga nabua o iriga city, pareho man samo sa sorsogon, an mga taga first district dai man magkapareho kan tataramon san taga second district, halimbawa, an tataramon sa matnog, irosin nan bulan, may halong waray, bisaya, nan bicol pero an tataramon san mga taga pilar, donsol, castilla o bacon may halong albay o naga … arog man sa albay an mga taga tiwi o tabaco dai man maintindihan an taga polangui, oas, ligao, o guinobatan, an probinysa man kan masbate halos bisaya na an tataramon ninda.. mao man so taga catanduanes, iba man na klase an bikol ninda garo haralu-halo medyo‘slang’ na taga albay o naga.
Nagkakairintindihan lang kita pag laog niato sa simbahan ta an misa asin sermon kan padi bicol na naga..
sa sorsogon iyo man, paghali palang sa bulan kan bus nagtataragalog na sa laog kan bus….
on the otherhand, minsan nag-uli ako pa Sorsogon may nakasabay ako sa Philtranco hali sa manila, halos 15 years na daw siya sa manila, makangangalas ta pag abot kan bus sa sariaya meal stop station, bicol sorsogon so pigtataram niya sa cashier nan waitress, sagkod sa gumaca meal station bikol na bikol talaga so pigtataram niya, pero pag abot kan bus sa naga city central terminal, baliktad na at nagtatagalog na siya, sagkod na makaabot sa sorsogon city pati sa cento kan irosin tagalog siya, he-he-he-he … garo buang…..
thanks and mabuhay so bik-lish blog kan mga bicolanos..
Maurag an saimong blog padi!
Napapangirit talaga ako linya kan kantang:
“Iyo palan ini an sakong namomotan,
Magayon man kuta alagad baruknitan;
Maray sana akong mabooton na marhay,
Ta kun maisugon rapak an ngurapak.”
Dai ko isi an tono kaini pero garo maogmahon kantahon lalo na an huring linya. LOL
@ nathan
salamat sa pagbisita. i wish i know how to write musical notes pero ignoramus ako. tatao lang ako magdangog. mala ta kan grade two ako inapot ako kan maestra ko kun 75 o magkanta, makusog an boot ko na magsabi “75 na lang”. uto baga 75 man nanggad… LOL!
i’ll try to ask Mr. Manny Buita to sing it and paste the record here…
Nagiulok aq sa blog u..my sense xa…ngtutubod aq saimo…minsan arog aq kaito..hehehe..kaya minsan naiimpluwensyan kan ibang dialecto qng sain k nadistino pro pag nasa ibang lugar lalo na tagalog makamis magtaram na bicol..talaga…para bicolana aq pero dai q maintindihan ang word na..”baruknitan”…ano ito..grbe malain man na word..hehehe…ararumon man….
@ mymy,
thanks for the visit.
i heard “baruknitan” from camarines sur, specifically in rinconada. i was told it means “maldita, kapritsosa, babaeng pirming nagta-tantrums, matagas ang payo o madaling mag-init an payo”. something like that.
Inaagda ko an gabos na magbisita sa Bikol Wikipedia. Gamiton ta an satong tataramon bako sana sa tinampo kundi sa harararom na diskurso.
pwede po mag hagad lyrics original version kan sarong banggi with notes po?
maray baga an satuyang tataramon, an malaen lang kaya ta iriba iba an satuyang dyalekto..dai ko na ngani maintindihan an tataramon kan mga taga masbate, may nkatrabaho na kaya ako na taga masbate ibahon man na maray an saiyang tataramon.
an dai ko lang masabutan ta halimbawa an mga magpirinsan o di kaya magka amiga kun mag iristuryahan sinda digdi sa manila tagalog na nanggad an gamit ninda.ako ngani dawa sa trabaho npapa bikol pa ako ta sa harong talaga purong bikol kami, dai kami natuod kan pagtaram nin tagalog kun ng uurulay ulay lang. mas nkakasupog baga n dai mo tig gagamit an sadiri tang tataramon.
maray man na igwang arog kaining site ta dawa papano naaaraman kan mga tawo kun ano an importansya kan satuyang kinamundagan.
maray na banggi saindo gabos.
ay.. kagayun man palan kin blog mu.. um.. pirmi t ka pagabisitaun.. .. um..muya ku man kaya po manudan sadiri ta na dialekto. ako bikol!! hehe. .
aw.. eu aram ko ini na kanta.. literature ta baga ini.. na dai ta maaraman kon sain talaga an ginikanan.. “… kinudot mu ako kinudot ta ka man ..luway luway man…” sab pero samu nin prof mi panu kaya siya tiga sorsogon.. hali daw tlaga itu sa probinsya nindao.. nagiulok man ako kin blog mu.. makaantigun .. hehe..
ay maurag an blag… proud ako na patanao ako.. papa ko para kanta ako para trumpeta.. narurumduman ko pg pigakanta nina papa kan bicol medley… magayunun talaga…
Maurag an blog mo tabi sir! Kaipuhan talaga ireinforce maski thru music para daeng mawaran ki connection to the mother tongue.
More power to you buda satong mga Bicolano!
Salamat po. 🙂
hi, taga ligao ako, patanao man ako :), thanks for the nice blog..we need sponsors!!!
Marhay na aldaw tabi. Manungod sa Bikol music, saro tabi akong musikero na nagtutogtog digdi sa Tabaco City, Albay. Mati mi tabi digdi an mga pigtataram mo manungod sa pagkawara kan satuyang tataramon. Pero arog kan Kabulig kan Naga, igwa man kaming espwerso digdi sa irarom kan kultural ming organisasyon na An Banwa: KUltura buda Arte kan Tabaco, kun sain pigbubusol mi an pig-aapod ming Tanog Tabaco. Sa totoo igwa na tabi akong duwang kantang iniluwas, saro an “Istorya kan halipot na buhay ni Romy” buda sinundan kan “Turog na an Gabos” duwang pigoorgulyo kong obra sa tataramon na Tabaknon. Pigheheras mi sana tabi ining libre sa mga muya. Pero dawa libre diit an naghahagad. Iyan an naako mi nang makamurumundong sitwasyon, dai nangangahulugan na mapundo kami tamili warang paradangog. Padagos kami sa pagsurat buda pagpadayaw kan gayon kan Tanog Tabaco. Sa totoo ngonian na bulan kan mga arte igwa kaming pig-apod na Orog-orog: banggi ki gitara buda tula sa Sugba Bar & Grill digdi sa Tabaco City. May mga parabasa buda paratugog na nagpresentar kan saindang mga obra.
Kun interesado ka tabi sa mga tugtog mi iemail mo sana tabi ako sa waterpatterns@yahoo.com onra kong ipadangog saimong may pagmakulog sa tanog bikol an samuyang mga gibo. Magdanay ka, buda an mga espwerso kan Artistang Bikolnon. Mabalos
salamat sa pagbisita sa biklish.
i am interested in your “tunog tabaco”. puwede mo kayang i-send profile mo o kan saimong organisasyon tapos i-feature ta sa blog ko? kaipuhan ta an mga arog saindo para an kulturang bikolnon padagos na mabuhay. if you can send also an mp3 file kan saimong mga komposisyon, baka puwede tang magibuhan paagi para ilaag sa biklish asin man sa youtube. sabi ni charles darwin, an maurag lang mag-adaptar sa changing environment an nakakasabay sa ebolusyon. baka arog man kaan an kaipuhan ta sa satuyang kultura, an turuan ini na mag-adapt asin gamiton an IT para mabuhay.
good luck sa saindong esfuerzos asin mabuhay kamo!
Padi,
sain tabi pwede ipadara su mga pighaharagad mo? dawa email na sana. mabalos.
salamat tabi padi. sa biklish@gmail.com.
mabuhay ka, padi. 🙂
Uni patunay kan esfuerso na an musikang bikolnon bako sana nabubuhay sa mainstream pop culture siring kan pinagbubusol kan mga taga-tabaco, maski sa local underground circle may mga entities na nagbubusol kan satong naghihingagdan na kultura….
track 1. antigo
track 2. garod
uni an link sa demo
http://www.mediafire.com/?1vwnzymz5et
http://www.myspace.com/wherewolfhunter
kay tik: dakol na entities sa underground padi na nagbibirikol. bako sana man garo an bandang pig-bida mo. buda an underground bako sana rona o rugaring kan pig-aapod na bungo-bungo, o black metal. an buot sabihon kan underground su mga unsigned, mga alternatibong musikerong dai nakakapenetrar sa mainstream. pero pasalamat kita sa internet ta dawa an konsepto kan mainstream rinaot na kaini. dai na man ki bakong mainstream, dai naman ki underground. nasa myspace sinda kun iisipon balwarte an kan ka-mainstreaman. dai ta na masasarigan an komportableng lebel na underground na pigtataraguan kan kadaklan na mga artista. kun artista ka dai ka magtago, lumuwas ka sa kinaban, ipadayaw mo sa tawo an saimong mga obra kun pigtrutubudan mo an.
saro pa, dai pa man ki Bikol mainstream music, apwera kan “Pantomina” “Sarong Banggi” buda iba pa. pigbalo ming i-ere su kanta mi sa tabang kan ibang nakakasabot na mga local DJs pero dai ninda masustiniran ta, an mga radyo baga profit oriented an mga an. pighalon sana su duwa kong kanta kan mga kantang dai ngani masabutan kan mga pinoy…pig-aapod na Korean invasion, na salmat sa Dios natapos na.
An matataram ko sana saimo tik, kun miyembro ka kan bandang ini, kairiba ni Uban (midbid ko an ta parte man ako kan eksenang metal buda bungo-bungo, sa banda kong Krear Bathala) ipadagos nindo an pag-BIkol, pero tandaan ta tabi na dai sana sa pag-Bikol nahihiling an pagigi tang Bikolano. Ikaag ta man kuta sa kanta ta an gawi-gawi kan satong rona. Kun metal music an linyada nindo, suhestiyon ko su ginibo mi sa Krear Bathala, na pig kagan mi ki Bikol mythology an samong mga kanta. marambungon an satong kultura ki mga makatakot na mga entidad na pwedeng i-ubay sa madiklom na tanog kan dark metal. makagibo man lugod kamo padi ki totoong Bikolnon na dark metal. mabalos!
Awot pa.
Maray na bangui po!ma0gmah0n man pagparabasah0n ang bl0g na ini.taga goa po ako.ya0n ak0 gdi sa h0ngk0ng.basta ma-day off ak0ng d0minggo minaagi ak0 sa videokehan,ta gust0 k0ng magkanta ning sar0ng bangui.ma0gmah0n gir0md0m0n ang mga sonatang bik0ln0n.;-)
hello saendo gabosss…sisay diyan nakakaaram kang lyris kang kantang {kita magturugng, rumduma,)
Hi.patanao band.im looking for you.december 25. My party sa amen gusto ktang kun .pls text bk.ay 09182002941
ANU MAN????????
padi, padi?????
kakasuya ha?
Just wish to say your article is as astonishing.
The clearness in your post is simply great and i can assume you are an expert on this subject.
Well with your permission allow me to grab your
feed to keep up to date with forthcoming post. Thanks
a million and please keep up the gratifying work.
I am a Bicolana from South Cotabato, Mindanao. Dito na ako piyagbata in 1954 because my parents migrated here kaso 1950. Gasurat man nin diit na poetry, buda fiction initially in English. Sometimes I use Tagalog or Hiligaynon which is the lingua franca dito sa South Cotabato. We speak our version of Bicol that lacks the features of the original beacuse of the fusion with other languages from Visayas and Luzon. Pero piyahanap-hanap ko an flavor kaso tataramon nin akong mga magulang from San Miguel, Catanduanes. I feel linguistically inadequate so I started writing in our local Bicol tongue and later as translations from Bicol to English. I will soon upload these in my Blog at wordpress site , called Bandala. I am a retired professor at a local university, Notre Dame of Marbel, University and this somehow nurtured my inclinations for creative writing and yes I found the pandemic to be at my advantage on this matter because it has given me the time to reflect and put on writing these things in my mother tongue. Maski na melting pot of languages ang Mindanao, I still have that insatiable thirst for my own regional culture embodied by the language.
Wow, that’s great to hear po. Padagos lang po sa pagsurat and looking forward to read your blog, too. Feel free to drop a link para mai-promote ta man
Thank you! My link: BANDALA @ starsie663980918